- Các bạn ơi, có người mới!
Cả lớp học xôn xao bàn tán . Ba mươi tám cái đầu nhấp nhô bên song cửa sổ như chờ đợi một người khách lạ ngoài hành tinh đến thăm . Bên ngoài, cô giáo đang nói chuyện với 1 phụ huynh . Bên cạnh phụ huynh là một học trò có hai bím tóc quăn đang đứng cúi đầu sợ sệt . Giọng cô giáo liếng thoắng to nhỏ . Thỉnh thoảng, cô đưa tay đặt trên vai cô nhỏ vỗ vỗ một cách thân thiện như để trấn an .
Tiếng trò Đông thầm thì:
- Chắc trò này có bà con với cô giáo đó!
Trò Hạnh hưởng ứng:
- Hay ít nhất mẹ trỏ củng là bạn cô giáo .
Có tiếng phụ họa:
- Chắc trò ngoài Bắc mới vô .
- Chắc con cán bộ
- Chắc ...
Tiếng chuông vào lớp vang lên . Mọi người trở về chổ ngồi một cách ngay ngắn . Cô giáo nhẹ nhàng chia tay phụ huynh rồi đi vào lớp . Hai bím tóc quăn bẽn lẽn theo sau, mặt cúi gầm như chăm chú theo dõi những dấu chỉ đường vô hình trên nền xi măng màu vỏ cau .
Lớp trưởng hô:
- Học sinh đứng!
- Dậyyy!
- Chúng em kính chào cô
- Aaạ
Kèm theo chử "aaạ" ngoan cố kéo dài một cách lịch sự là:
- .................................... và bạn mới nữa aaạ
Cô giáo cười, đoạn chìa tay qua hai bím tóc quăn:
- Giới thiệu cả lớp đây là trò Ngọc Thủy . Người bạn mới của chúng ta .
Cả lớp đồng thanh:
- Chào bạn Ngọc Thủy aaạ!
Sau nghi thức chào hỏi và giới thiệu, cô giáo ra lệnh cho cả lớp yên lặng để phân chia chổ ngồi . Mổi bàn đựng 4-5 trò, gồm có nam nữ xen kẽ . Cô giáo lần lượt đẩy ánh mắt từ đầu lớp: Bàn 1: Năm tên . bàn 2: 4 tên, nhưng ... một tên hơi quá cỡ - Có biệt hiệu là "Phú Mập" chiếm hết 1.5 chổ ngồi . Bàn thứ 3 ...
- Em ngồi đây!
Cô giáo dừng tia nhìn sắt bén xuống đầu bàn tôi, và gọn gàng trịnh trọng phán một câu, định đoạt một tương lai đen tối cho 2 thành viên của bàn . Lý do: 3 nữ, 2 nam . Âm thịnh, dương suy . Tha hồ bị móc ngoéo .
Tôi được xếp ngồi đầu bàn, vì tôi bị cận thị và đang bị "Án treo" . Tiền án của tôi bao gồm: chui cửa sổ trốn về sớm, in ấn và phát hành giải đáp bài thi kiểm tra, đọc câu trả lời cho "can phạm" khi đang bị cô giáo "hỏi cung" bài học thuộc lòng . Án của tôi đúng ra là bị đày lên đầu bàn 1 . Nhưng vì tinh thần đoàn kết bất khuất vì nghĩa diệt thân của người anh hùng Tam "cận", thà chết lấy thân mình giử vững biên cương, nên tôi được giảm án xuống bàn 3 .
Kế tôi là Khánh "ròm" . Gọi anh ta là "ròm" vì cả lớp chúng tôi học với nhau từ lớp 1B. Khi xưa, anh ta trắng tinh, ốm tom như con gà bị thiếu dinh dưởng . Bổng một ngày mùa Thu năm ấy, giữa tiết trời mưa bay lất phất sau 3 tháng hè oi ả, Khánh ta xuất hiện trước cửa lớp với một hình dáng hoàn toàn mới mẽ . Tóc cạo sát da đầu như thảm cỏ xanh mơ mọc nơi góc sân trường . Da dẽ mượt mà, đầy đặn . Chiếc áo trắng bình thường đã trắng, giờ gặp nước da đen thui như trái bồ hóng của cậu, khiến màu trắng càng trở nên tinh khôi kiêu hãnh . Tuy nhiên, cái nhản hiệu "ròm" của Khánh vẫn muôn đời tồn tại .
Thủy - người mới tới có hai-bím-tóc-quăn, được xếp ngồi xen kẽ giữa Khánh "ròm" và Huy "đầu bự" Thật ra đầu hắn không bự, nhưng vì bộ tóc gió không thổi mà vẫn bay làm cho cái đầu hắn nổi bật một cách bồng bềnh trong đám đông . Mổi tháng, cô giáo giao cho lớp phó lao động kiêm luôn phần quan sát sự cắt tỉa và vệ sinh trên chiếc đầu của hắn .
Người ngồi ngoài cùng, sát cạnh cửa sổ là Nhi - có biệt danh Tâm-hồn-treo-ngược-trên-cành-cây . Nhi có mái tóc cắt ngắn ngang cằm ôm trọn khuôn mặt bầu bĩnh dễ thương trông giống như 1 cô búp bê Nhật Bản . Nhi là chúa ăn hàng và chúa mơ mộng . Lúc nào trong học bàn của cô củng chứa đầy me, xoài, chùm ruột, đậu phụng luộc, khoai lang ... và vân vân . Trong giờ học, cô thường chống cằm, thả hồn đắm chìm theo những chú bướm đa tình bay lượn ngoài hàng phượng vĩ . Có lần trong giờ Anh Ngữ, cô Lan đã thẳng tay quăng một viên phấn hồng lên cửa sổ trước mặt Nhi và quát:
- Nhi, trong giờ học mà thả tâm hồn treo ngược trên cành cây hở ?!
Bị la riết, mọi người quyết định gắn luôn cho Nhi cái biệt hiệu lảng mạn dài ngoằng như đường quốc lộ số 1 ấy .
Bốn đứa chúng tôi là học sinh củ, nên chẳng có gì để nói . Người bạn tôi kể hôm nay mà sau này hoàn toàn thay đổi cuộc đời của lủ chúng tôi chính là Thủy - Cô bạn có hai Bím tóc quăn, đồng thời củng được gọi là Thủy "Hạt cườm"
Thủy vừa cùng gia đình, gồm cha mẹ và 3 em, di cư từ miền Bắc vào theo đợt sóng công nhân viên nhà nước . Gia đình Thủy được chính phủ cấp cho ở tại khu chung cư mới . Thành phố chúng tôi gọi đó là "xóm mới nghĩa địa" . Bởi vì nó mới được xây cất, và nó nằm đối diện khu nghĩa địa của người Công Giáo .
Thủy có nước da trắng hồng như con nít. Mắt to, tròn quay như 2 viên bi . Đôi môi lúc nào củng đỏ, nhìn như đang nhỏng nhẻo nủng nịu, với chiếc môi dưới hơi trề ra . Hai lún đồng tiền in sâu bên má . Khuôn mặt cô dễ thương đến nỗi người nào nhìn cô 1 lần, bắt buộc phải quay đầu nhìn lại lần thứ hai . Bên dưới mắt phải của cô có một cái bớt nhỏ màu đen . Tuy nhiên, điểm ấn tượng số 1 có thể đánh bại tất cả các điểm ấn tượng khác trên con người cô, và khiến chúng tôi ưu ái tặng cho cô danh hiệu Thủy "hạt cườm", chính là sợi dây hạt cườm màu đen huyền đeo sát nơi cổ .
Sự tích kể rằng, lúc nhỏ, Thủy bị bệnh nặng và khó nuôi . Bà ngoại đi khấn trên dòng, xin được một chuổi hạt làm phép thánh, đem về đeo cho Thủy . Từ đó lớn lên, Thủy ít bệnh, và luôn luôn đeo theo chuổi hạt trên cổ .
Tôi và Thủy trở thành đôi bạn thân đồng hành . Không những bởi học chung lớp 5B, ngồi cùng bàn 3, mà vì chúng tôi học cùng lớp giáo lý Thêm Sức ban tối tại nhà thờ Chính Tòa . Đa số học sinh giáo lý học ở giáo họ riêng gần nhà họ, nhưng vì 2 chúng tôi thuộc hai giáo họ không có lớp giáo lý . Vì thế, mổi đêm thành phố có 1 đôi bạn đồng hành trò chuyện nghêu ngao trên 1 quảng đường dài đầy cây dầu Ung Diệp cao vút, và họ chia tay nhau ở ngã tư . Một đứa rẽ về vùng ngoại ô vắng vẽ xa xôi đối diện khu nghĩa địa . Một đứa dọc theo con dốc thoai thoải xuống chân đồi về xóm nhỏ bên cạnh bệnh viện thành phố .
Thủy là người rất siêng năng và chăm học . Bất kể ngày mưa hay ngày tạnh, cô đều đợi tôi ở ngã tư dưới tàn cây hoa điệp màu đỏ . Cánh hoa dài dài thon thon . chúng tôi thường bứt cánh hoa dán lên móng tay rồi giơ lên mặt, trợn mắt làm bà phù thủy có bộ móng tay dài, rồi rượt đuổi nhau trên hè phố .
Mùa hè đến, tôi được bố gởi về Sài Gòn ở với bác . Hai tháng hè lang thang ở các cửa tiệm trên đường Pha.m Va(n Hai hàng xóm nhà bác tôi . Lâu lắm mới thấy một vài cô cậu nhóc ló đầu ra đường, rồi lại thụt vô nhà .
Thành phố lạ, thành phố thiếu bóng cây và trẻ con làm tôi nhớ lớp học và bạn bè kinh khủng . Nhớ cây soài chĩa cành vô lớp, nhớ cái cửa sổ tôi hay chui ra chui vô, nhớ con đường râm mát có những cậu bé bắn bi, đánh đáo, nhớ gió bụi tạo thành những cơn xoáy nhỏ, nhớ đàn chim én bay lượn buổi chiều tà, nhớ cây hoa lài nhà ai gởi hương thơm phức quyện vào trong gió ...
Sài Gòn có nhiều hiệu tạp hóa và quầy sách bên đường . Mổi ngày tôi tha về vài cuốn truyện và dấu kín dưới đáy va li vì sợ bác biết được sẽ mách cho bố tôi biết . Bố mà biết được ông sẽ kiểm từng cuốn sách và xé hoặc đốt bất cứ cuốn nào ông hồ nghi là không tốt . Mua cho tôi và Thủy, mổi đứa một cuốn sổ nhật kí màu xanh nước biễn, có nắp cài bên ngoài, và hình vẽ cô bé che dù đi dưới mưa . Mường tượng đến ngày tựu trường, chúng tôi gặp nhau chắc chắn sẽ vui lắm .
Hè đi qua, trăm bóng nhỏ trong chiếc áo mưa xanh đỏ tụ họp trước sân trường trong ngày khai giảng . Lớp B vẫn nổi tiếng náo nhiệt và phá phách với những khuôn mặt quen thuộc, tụ tập trước phòng học mới với tấm bảng mang số "6B". Tôi ngó quanh ... Còn thiếu 1 người .
Ngày thứ 2 nhập học, vẫn Không thấy bóng Thủy . Có người đinh ninh có lẽ bạn đã chuyễn đi nơi khác . Chiều hôm đó, sau giờ học, cả lớp chúng tôi quyết định tìm đến nhà Thủy . Một ngôi nhà trong khu chung cư chật hẹp và nghèo nàn . Cánh cửa mở ra, mẹ Thủy vui mừng đón chúng tôi vào nhà . Trên giường, Thủy nằm đó ốm nhom chỉ còn da bọc xương . Chúng tôi hoảng hốt nhào lại vây quanh giường:
- Thủy ơi, Thủy có sao không ?
- Sao ốm vầy nè ?
- Thủy không khỏe hả
....
Thủy gượng ngồi dậy ngượng cười với chúng tôi một cách khổ sở . Mẹ Thủy bưng bình nước đi vào:
- Thủy bị bệnh, không đi học được, bác nhờ cháu lớp trưởng đem giấy phép xin phép cô hộ bác nhé!
Ngày hôm sau, cả lớp xầm xì to nhỏ, đứa thu tiền, đứa ghi sổ sách quyên góp . Chúng tôi cùng nhau cúp cua . Đám con gái ra phố mua quà và trái cây . Bọn con trai về nhà lội xuống ao hái một bó hoa súng thật lớn -- hoa súng rất hiếm ở quê tôi .
Chúng tôi đến thăm Thủy . Tôi đem cho bạn cuốn nhật kí và những cuốn truyện tranh gói ghém cả mùa hè thương nhớ của tuổi học trò . Thủy trông thấy chúng tôi, và lủ con trai lấm bùn lem luốc trên mặt và trên áo, không nín được cười . Ánh mắt chúng tôi rạng ngời niềm vui tình bạn và niềm động viên Thủy sớm bình phục .
Chiều hôm đó, như mọi ngày, cúp cua 2 tiếng, chúng tôi đến thăm . Cửa nhà Thủy hôm nay mở lớn . Có tiếng khóc trong nhà vọng ra . Chúng tôi lao vào trong . Trên giường, Thủy nằm yên bất động . Bên cạnh, mẹ và 3 đứa em nước mắt vây quanh . Căn nhà bổng chốc hòa tan trong tiếng nấc:
- Thủy ơi! Thủy ơi!
Bên ngoài, ánh nắng hoàng hôn ngã vội bên lưng đồi .
Ngày đưa tang, không có xe tang chở hòm . Từ nhà Thủy đến nghĩa trang chỉ cách 20 bước chân băng ngang qua con đường đất đỏ . Cả lớp tôi có mặt trong áo sơ mi trắng, bảng tên đỏ 6B, và chiếc vòng hoa nhỏ chúng tôi tự đan . Mưa ban mai mùa Thu nhẹ nhàng rơi trên những khuôn mặt còn ngỡ ngàng, và những trái tim rạn vỡ cảnh chia ly .
Lớp giáo lý bắt đầu khai giảng trở lại . Một mình tôi đi học về trên con đường vắng . Gió thổi nhẹ đung đưa những tàn lá tạo nên khúc hòa tấu không tên . Đến đoạn đường gần ngã tư, tôi bâng khuâng dừng chân lại, hụt hẩng ngó theo con đường trước mặt dài hun hút về khu xóm mới . Con đường xanh ngát vốn đã vắng lặng, giờ càng vắng lặng thêm . Thành phố hiền hòa này luôn lắng nghe tiếng bước chân song hành của 2 chúng tôi, nhưng hôm nay thành phố vắng đi một người .
- Chị AAAAAAAAA
Trong ánh đèn đường mờ mờ, và sự yên lặng tỉnh mịch, tôi tưởng bóng Thủy hiện về từ đàng sau . Hết hồn, tôi quay lại . Bé Mai, em gái kế của Thủy, vừa thở hổn hển vừa chạy tới:
- Chúa ơi! Sao chị đi nhanh thế ... em đuổi theo hết cả hơi .
- Em đi đâu giờ này ?
- Dạ, em đi học giáo lý . Thêm sức năm 1. Lúc nãy em qua lớp tìm chị mà không thấy!
- ha ha .. Chị đâu biết năm nay em học thêm sức đâu .
- Thì em được xưng tội sớm . Chị Thủy nói em đi học thêm sức với chị cho vui .
Tôi xúc động choàng tay qua quàng lên vai em . Tôi ghì chặt vai nó vô lòng để chia sẽ những xúc cảm dang dâng lên trong lòng tôi . Tôi biết nó củng vậy . Bước chân chúng tôi bắt đầu
những nhịp mới trên con đường đất đỏ ... Dưới ánh đèn hiu hắt, tôi chợt nhận ra trên chiếc cổ nhỏ nhắn của bé Mai là chuổi hạt cườm đen .
-------
Xưa yêu quê hương vì có chim, có bướm
Có những lần trốn học bị đòn, roi
Nay yêu quê hương vì trong từng nắm đất
Có một phần xương thịt của em [bạn] tôi .
(Giang Nam)
Jan.19.2005
Pensee
