Thứ Năm, 6 tháng 3, 2008

Gia tài của mẹ để lại cho con...


Trưa nay tôi ghé ngang breakroom lấy bình nước uống, cùng lúc mấy con/thằng co-workers đang ngồi tán dóc.
Một thằng hỏi:
- Tụi mày có nghe vụ biểu tình và hunger strike của người Việt Nam ở khu thương mại SJ không?
Cả đám nhao nhao:
- yeah... I saw on the news...
- what? just over a name?
- so stupid...
Một thằng quay qua 1 con nhỏ bên cạnh:
- mày người VN hả?
con nhỏ lắc đầu:
- NO Chử No của con nhỏ này dứt khoát và chắc nịch.

Vừa nghe đến đây thì tôi lo chuồn thẳng. Bình thường tôi là một người rất tự hào và (không phải nói là kiêu ngạo) về gốc gác của mình. Nhưng trong tình huống này, tôi chỉ muốn biến mất càng nhanh càng tốt trước khi tụi nó quay qua hỏi tôi câu hỏi tương tự: "Mày cũng người Việt Nam, what's going on?"

Sự kiện này làm cho tôi suy nghĩ nhiều về bản thân mình đối với thế hệ con cái mai sau của tôi. Những thành công rực rỡ, những tiền tài danh vọng rồi cũng qua đi. Điều gì tôi có thể để lại để chúng có thể hảnh điện và tự hào về gốc gác và bản thân mình nhỉ?

Một ngàn năm nô lệ giặc...
Một trăm năm đô hộ giặc...
Gia tài của mẹ, để lại cho con.
Gia tài của mẹ, là nước Việt buồn.

Rất buồn.

Tôi có 5 ông chú. Lúc tôi bắt đầu có trí khôn thì tôi chỉ biết được mấy ổng qua những tấm hình trong những cuốn album cất kĩ trong tủ, và nghe lóm từ gia đình qua những cuộc bàn bạc kế hoạch giúp mấy ông trốn trại và vượt biên. Lúc tôi lớn lên thì bề mặt đất nước đã thay đổi cũng như số mạng của 5 ông chú của tôi. Một ông trở về với 1 con mắt bị chột. 2 ông vượt biên trót lọt. 3 ông trở về làm vườn, cho đến ngày đi HO. Ông thì lao đầu vào thương mại và chỉ biết những con số lên xuống của ngành chứng khoán. Ông thì làm việc tích cực ở hảng, để rồi tối về làm bạn với lon bia và trầm tư nhìn vào khoảng không hư vô rồi cười 1 mình . Chẳng ai biết ông nghĩ gì trong đầu. Chỉ thấy ông và 1 thế giới trầm tư. Ông chú còn lại thì có sở thích siêng năng chăm sóc nhà cửa, sửa sang vườn trước vườn sau. Lúc nào gặp cũng thấy ông đang bận rộn cắt cỏ hoặc xem xét xem cây hoa nào cần phải cắt tỉa và bón thêm phân. Cuộc đời mấy ông chú của tôi rất bình dị, y như cuộc đời của bố tôi.

Tôi không biết 33 năm trôi qua có hoàn toàn xóa sạch những kí ức của mấy ông hay không. Nhưng có 1 điều tôi nhận thấy được, đó là họ đã hoàn toàn hội nhập vào xã hội mới với một thái độ mới, không hẳn là tích cực, nhưng cũng không hẳn là tiêu cực. Thái độ dửng dưng an phận thì chính xác hơn. Và, từ thái độ im lặng đó của những người sống còn đối với những gì đã thất bại, đã cũ, đã mất, cho tôi thấy toát lên lòng tự trọng và danh dự còn sót lại trong họ, và tôi tôn trọng điều đó. Khi một người không có khả năng và không làm gì được tốt hơn, thì sự im lặng đáng được tôn trọng.

Trong khi chú tôi cho tôi bài học về sự mất mát của quá khứ, thì bố tôi dậy cho tôi bài học về sự dứt khoát . Dứt khoát với những gì đã qua . Bố tôi là một người vô cùng kiệm lời khi nhắc về những gì huy hoàng ngày cũ, và càng kiệm hơn khi nhắc đến những gì mất mát không may . Hầu như tôi chưa bao giờ nghe ông ngồi ôn lại dĩ vãng của mình, ngoại trừ những lần kể chuyện về 1 ai đó. Ông là một người sống cho hiện tại và luôn luôn nghĩ cách làm sao cho hiện tại được tốt đẹp, cho dù nó có bi thương. Nếu nói đời bố tôi không có gì để ôn lại thì càng không đúng. Số mệnh sự nghiệp của ông trôi liền với mệnh nước, nhưng những cảm xúc vướng bận của ông không cộng đủ để ráp lại thành 1 dòng thơ. Ông đơn giản và dứt khoát là thế.

Trong mắt tôi, chú tôi và bố tôi có những yếu điểm và cũng có nhiều ưu điểm. Gia tài họ để lại cho tôi không phải là tiền bạc hoặc giá trị vật chất. Gia tài họ để lại cho tôi là lòng tự trọng và sự dứt khoát tách rời cuộc sống hiện tại ra khỏi quá khứ .

Những thế hệ đi trước đã phải nếm trãi những mùi đau thương. Nhưng nếu phải thuyết phục hoặc ảnh hưởng những thế hệ kế tiếp phải cảm được những kinh nghiệm mình đã trãi qua thì thật tàn nhẫn. Vô tình, những bóng đen của chiến tranh, của hận thù khổ đau đè nặng những thế hệ trước đã tạo nên sự mặc cảm, tự ti, nghi ngờ và thiếu tự tin trong lòng thế hệ con cái. Thế hệ tôi đã lảnh đủ, và tôi không mong những bóng đen đó sẽ tiếp tục tồn tại và gieo vào những thế hệ kế tiếp.

Giá mà những người cha anh thế hệ đi trước đều có thể như người cha trong cuốn phim Ý này [url="http://movies.go.com/life-is-beautiful/d794157/drama%22]Life is beautiful[/url] hoặc như người anh này [url="http://movies.yahoo.com/movie/1800173241/info%22]grave of the fireflies[/url] Cho dù đời có tệ cách nào, cũng luôn luôn đem cho con em mình những sự lạc quan để tạo nên những giây phút sống trọn vẹn nhất. Sự lạc quan và hạnh phúc đó sẽ tạo nên những thái độ tích cực và những con tim biết yêu thương, xây dựng.

Ước gì những thế hệ đi trước biết cân nhắc từng cử chỉ hành động của mình, điều gì nên làm điều gì không, và những điều ấy sẽ có sức ảnh hưởng như thế nào với những thế hệ đi sau. Mong rằng họ biết can đảm bước 1 bước ra ngoài cái hộp nhỏ để nhìn vào vị trí của mình và dùng khả năng khách quan tự phán xét mình để hiểu được những việc làm của mình có sức ảnh hưởng theo chiều hướng tốt hay xấu. Cái tên có thể là quan trọng đối với 1 số người Sài Gòn nào đó, nhưng Sự cố chấp và đả phá sẽ không bao giờ giử một cộng đồng tồn tại.

Pensee